Schopenhauer Nihilist midir? Ekonomi Perspektifinden Bir Felsefi Analiz Bir Ekonomistin Girişi: Kıt Kaynaklar, Sonsuz Arzular Bir ekonomist olarak, beni en çok düşündüren kavramlardan biri şudur: insan ihtiyaçları sınırsız, kaynaklar ise sınırlıdır. Bu temel gerçek, yalnızca piyasa dinamiklerini değil, insanın varoluşsal yapısını da açıklar. Arthur Schopenhauer’ın felsefesi tam da bu çelişkinin felsefi izdüşümüdür. O, insanı sürekli arzuların yönettiği, doyumsuz bir varlık olarak tanımlar. Ekonomide olduğu gibi, insanın iç dünyasında da “arz” ile “talep” hiçbir zaman tam dengede değildir. Bu noktada şu soruyu sormak gerekir: Schopenhauer nihilist midir, yoksa yalnızca arzuların ekonomisini mi çözümlemiştir? Schopenhauer’ın İrade Felsefesi ve Ekonomik Denklem Schopenhauer, insan…
Yorum BırakKategori: Makaleler
Lübnan Plakası Nedir? Bir Felsefi Bakışla Kimlik, Bilgi ve Varoluş Üzerine Filozofun Girişi: Bir Plakanın Düşündürdükleri Bir filozof için her şey bir sorudur; hatta en sıradan görünen bir nesne bile. “Lübnan plakası nedir?” sorusu, ilk bakışta yalnızca bir coğrafi işaret, bir araç kimliği gibi görünebilir. Oysa bu ifade, kimliğin, aidiyetin ve bilginin doğası üzerine derin felsefi sorular barındırır. Bir araç plakası, görünürde bir koddan ibarettir: harfler, rakamlar, semboller. Ancak felsefi açıdan bakıldığında, bu küçük metal levha, modern dünyanın ontolojik düzeninin bir simgesidir. Çünkü o levha, bir varlığın –bu durumda bir aracın– hem kimliğini hem de ait olduğu düzeni temsil eder.…
Yorum Bırak“Kad Kâmetis Salah”, kâmet duası içinde yer alan ve “Namaz başladı” anlamına gelen cümledir. Namazın fiilen başlayacağını haber verir; Hanefi mezhebine göre bu ifade, imamın namaza durmasından hemen önce, kâmet sırasında söylenir. Bir gün gelecek, belki camilerde kâmetin sesi sadece minarelerden değil, dijital uygulamalardan, akıllı bilekliklerden de yankılanacak. “Kad Kâmetis Salah” cümlesi, o anı simgeleyen bir işaret olarak hâlâ kalpleri harekete geçirecek. Ben bu yazıda sadece bugünü değil, gelecekte bu kutsal çağrının nasıl bir anlam kazanacağını da konuşmak istiyorum. Hadi, birlikte düşleyelim: “Kad Kâmetis Salah” ne okunurken söylenir, ama aynı zamanda gelecekte bize ne söyleyebilir? Kad Kâmetis Salah Ne Zaman…
8 YorumGözyaşı Bezleri Gözü Nasıl Korur? Güç, İktidar ve Toplumsal Düzen Üzerine Siyasi Bir Analiz Bir Siyaset Bilimcinin Gözünden: Koruma, Güç ve Denge Bir siyaset bilimci için insan bedeni yalnızca biyolojik bir sistem değil, aynı zamanda iktidar ilişkilerinin bir metaforudur. Gözyaşı bezleri gözü korurken, aslında iktidarın doğasına benzer bir işlev üstlenir: hem düzeni sürdürür hem de dengeyi sağlar. Nasıl ki devlet kurumları toplumun sürekliliğini garanti altına almak için görünmez bir şekilde çalışırsa, gözyaşı bezleri de gözün içsel düzenini koruyarak onun “görme iktidarını” sürdürür. Bu yazıda, gözyaşı bezlerinin biyolojik işlevinden yola çıkarak siyasal düzenin doğasını anlamaya çalışacağız. Çünkü her koruma mekanizması, kendi…
8 YorumGörünmez Kaza Nasıl Yazılır? Psikolojik Bir Derinlikte İnsan Hatasının Görünmeyen Yüzü İnsan davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog için her kaza bir hikâyedir. Ancak bazı kazalar vardır ki, görünmezdir; gözle görülmez ama ruhun derinliklerinde yankılanır. “Görünmez kaza” kavramı, yalnızca fiziksel bir olay değil, aynı zamanda insan zihninin karmaşık yapısında meydana gelen bir çarpışmadır. Bu yazıda, “görünmez kazanın nasıl yazılacağı” sorusunu bir dil meselesinden çok, bir psikolojik deneyim olarak ele alacağız. Bir Kaza Yazılır mı? Bilinçdışının Sessiz Hikâyeleri “Görünmez kaza” ifadesi yazım açısından doğru biçimiyle ayrı yazılır: “görünmez kaza”. Ancak bu iki kelimeyi yan yana getirdiğimizde, aslında insan zihninin çelişkili doğasına da…
4 YorumGöreceli İfade Ne Demek? Ekonomide Değerin, Tercihin ve Refahın Değişken Doğası Bir ekonomist olarak her denklemin ardında gizli bir gerçeği görürüm: Hiçbir şey mutlak değildir. Fiyatlar, tercihler, gelirler, hatta refah bile daima göreceli kavramlar üzerinden anlam kazanır. Çünkü ekonomi, sınırsız ihtiyaçların sınırlı kaynaklarla buluştuğu bir dünyada, değerlerin sürekli yeniden tanımlandığı bir sistemdir. “Göreceli ifade” bu bağlamda yalnızca dilsel bir kavram değil, ekonomik düşüncenin kalbinde atan bir ilkedir. Ekonomide hiçbir karar, diğerlerinden bağımsız değildir. Her tercih, başka bir tercihin fırsat maliyetiyle ölçülür. Yani değer, ancak karşılaştırma yapıldığında anlamlı hale gelir. İşte bu yüzden “göreceli ifade”, piyasanın, bireyin ve toplumun karar mekanizmalarını…
8 YorumFelsefi Anlayışlar Nelerdir? Düşüncenin Yüzyıllar Süren Yolculuğu Felsefenin Temel Arayışı: “Gerçek Nedir?” İnsanlık tarihi boyunca felsefe, varoluşun, bilginin ve değerlerin anlamını sorgulamanın yolu olmuştur. “Felsefi anlayışlar” ifadesi, bu sorgulamayı farklı yönlerden ele alan düşünce sistemlerini tanımlar. Her dönem, kendi tarihsel koşulları içinde bu sorulara yeni cevaplar üretmiştir. Antik Yunan’dan modern çağın dijital tartışmalarına kadar uzanan bu düşünsel yolculuk, aslında insanın kendini anlamaya çalışmasının hikâyesidir. Antik Çağ: Varlığın ve Bilginin Kökeni Antik Yunan felsefesi, düşüncenin temellerini atan ilk büyük dönemi temsil eder. Bu dönemde doğa filozofları — Thales, Anaksimandros, Herakleitos — evrenin kökenini doğa yasalarıyla açıklamaya çalıştı. Thales, “Her şey sudan…
8 YorumGözde Kızarıklık: Sağlıktan Fazlası, Toplumsal Cinsiyetin Sessiz Aynası Göz Sağlığını Konuşurken Toplumsal Yapıyı Neden Unutuyoruz? Gözde kızarıklık dendiğinde çoğumuzun aklına ilk gelen şey, “alerji”, “yorgunluk” ya da “göz enfeksiyonu” olur. Ancak gözler sadece biyolojik bir organ değildir; onlar duygularımızın, toplumsal rollerimizin ve içsel yüklerimizin de aynasıdır. Bu nedenle meseleye yalnızca tıbbi bir çerçeveden değil, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet perspektifinden de bakmamız gerekiyor. Gözdeki kızarıklık, bazen bir alerjiden çok daha fazlasını temsil eder: Görünmeyen yükleri, bastırılmış duyguları, sosyal baskıları ve kimlik mücadelesini. Göz Kızarıklığının Biyolojik Temeli: Görünene Odaklanalım Elbette önce konunun temelini koyalım. Gözde kızarıklık, göz yüzeyindeki damarların genişlemesiyle…
Yorum BırakBiyogazın Kullanım Alanları Nelerdir? Enerjinin Felsefi Bir Portresi Bir filozofun dünyaya baktığı yer, çoğu zaman laboratuvarın penceresinden değil, insan bilincinin derinliklerinden geçer. Biyogaz da bu açıdan yalnızca bir enerji kaynağı değil; insanın doğayla, bilgiyle ve ahlakla kurduğu ilişkinin somut bir yansımasıdır. “Atık” kavramının yeniden anlamlandırıldığı bu süreç, varlığın (ontoloji), bilginin (epistemoloji) ve eylemin (etik) kesişiminde yeni bir bilinç biçimi doğurur. Ontolojik Perspektif: Atığın Varlığı ve Yeniden Doğuşu Ontolojik düzlemde, biyogazın hikâyesi varoluşun döngüselliğini anlatır. Her canlı, yaşarken üretir; ölürken de üretmeye devam eder. Organik atıkların yok olmaması, aksine enerjiye dönüşmesi, doğanın kendi ontolojik yasasını hatırlatır: hiçbir şey gerçekten yok olmaz,…
Yorum BırakBir tarihçinin tozlu arşivleri karıştırarak başlamak isterim: geçmişin rafları, sadece ürünlerin değil aynı zamanda güç dengelerinin, ticaret ilişkilerinin, toplumsal dinamiklerin de rafıdır. Zaman içinde kimi markalar yükselir, kimileri silinip gider; kimi perakendecilerse o markaları tercih etmeyi bırakır. İşte ANPA Gross’un yakın zamanda attığı adım da bu tarihsel dinamizmin yeni bir tezahürüdür: ANPA Gross, Ülker markasının ürünlerini raflarından kaldırdı. [1] Aşağıda bu hamleyi tarihsel bir perspektifle, kırılma noktaları ve toplumsal dönüşümler ekseninde ele alacağım. Marka, piyasa, tüketici ve güç arasındaki ilişkilerin izlerini sürerek bugüne ulaşacağız. — 1. Arka Plan: Markalar, Pazarlar ve Güven İlişkisi Tarihin her döneminde marka ile tüketici arasında…
Yorum Bırak