“Israr” Nasıl Yazılır? Yazım Kuralları ve Tarihsel Bağlam
Israr kelimesinin Türkçede doğru yazımı konusunda kafalarda zaman zaman soru oluşabiliyor. Bu yazıda kelimenin doğru yazımı ile birlikte tarihsel kökenine, kullanımına ve günümüzdeki dil‑bilimsel tartışmalara odaklanacağız. Kelime anlamı, yazımı ve dil içindeki yeri açısından kapsamlı bir bakış sunacağım.
Kelimenin Yazımı ve Doğru Hali
Türk Dil Kurumu verilerine göre kelimenin doğru yazımı “ısrar” biçimindedir. [1] Küçük “ı” ile başlar, ardından “s”, “r”, “a”, “r” harfleri gelir (“ı‑s‑r‑a‑r”). [2]
Bazı yazım hatalarında “Israr” biçimi büyük “I” ya da “İ” harfiyle başlayabilir; ancak normal bir cümle içinde ve Türkçenin yazım kurallarına göre bu kelime küçük harfle olmalıdır. Ayrıca, yanlış olarak “israr”, “ısırar” gibi biçimlerle karşılaşılsa da bu yazımlar dilbilgisel ve imla açısından doğru değildir.
Tarihsel ve Etimolojik Arka Plan
Kelime köken bakımından Arapça iṣrār (اصْرار) kökünden gelmektedir. [3] Osmanlı Türkçesinde de “ısrâr” ya da “ısrar-ı esrar” gibi biçimlerle kullanıldığı görülür. [4]
Örneğin, Osmanlıca sözlüklerde “bir fikir veya meşru dâvadan dönmemek, direnmek, sebat etmek” anlamına gelen bir kullanımın kaydı vardır. [4]
Yani bu kelime, Türkçeye geçerken sadece sessel uyum kazanmakla kalmamış; anlam açısından da “üstünde durma”, “üsteleme”, “direnme” gibi bir ruh taşımıştır.
Kelimede Ses ve Yazım Uyumu
Türkçedeki yazım açısından dikkat edilecek bir nokta: “ı” harfiyle başlıyor. Başka bir deyişle, “ısrar” değil de “israr” şeklinde yazmak yanlıştır; çünkü Türkçedeki “ı”‑“i” ayrımı anlam ve telaffuz açısından önemlidir. Bu sebeple doğru biçim ısrardır. Bu yazım bilgi kaynağına da işaret etmektedir. [1]
Kullanım Alanları ve Günümüzdeki Akademik Tartışmalar
Kelimenin anlamı bakımından kullanım alanı oldukça geniştir: günlük konuşma dilinde “ısrar etmek” ifadesiyle sıkça karşılaşırız. [5]
Akademik düzlemde ise dilbilimde ve Türkçe yazım kuralları bağlamında şu tartışmalar öne çıkar:
– Yazım kurallarının evrimi: Dilbilimciler, Türkçede yazım kurallarının değişkenlik gösterebildiğini, halk yazım örnekleriyle resmi imla kurallarının bazen farklılaştığını belirtir. Bu bağlamda “ısrar” gibi sık kullanılan kelimelerde de eski yazım biçimlerinin (örneğin Osmanlıca “ısrâr”) etkisi gözlenebilir.
– Kelime biçimi ve anlam ilişkisi: “Israr” kelimesinin “ısrar etmek”, “ısrarcı olmak” gibi türevlerle birlikte ele alındığında, kök‑ek ilişkisi açısından öğretim programlarında nasıl ele alınması gerektiği tartışılır. Bazı akademisyenler, öğrencilerin yazım pratiği kazanması için bu tür kelimelerin kökeniyle birlikte öğretilmesi gerektiğini savunur.
– İmla hatalarının dil üzerindeki etkisi: Yazım yanlışlarının hem anlam karmaşası yaratabileceği hem de dil yeterliliği açısından olumsuz olabileceği üzerine çalışmalar vardır. Örneğin “israr” yerine yanlış yazımların akademik yazımda – proje, makale gibi – güvenilirliği azaltabileceği görüşü mevcuttur.
Pratik Yazım İpucu
Kelimenin doğru yazımı konusunda pratik bir öneri: Kelimeyi yazarken ilk harfinin “ı” (noktasız i) olduğuna dikkat edin. Ardından “srar” sırayla yazılır. Yani: ı‑s‑r‑a‑r.
Metin içerisinde büyük harf kullanımında yalnızca cümlenin başındaysa kelime “Israr” şeklinde başlayabilir; ancak bu, yazımın doğru olduğu anlamına gelmez – sadece cümlenin başında olmasından kaynaklıdır. Yazım açısından “ısrar” biçimi standarttır.
Sonuç
Israr kelimesinin yazımı Türkçe imla kurallarına tam uygun biçimde “ısrar” şeklindedir. Etimolojik olarak Arapça iṣrār kökünden gelmekte, Osmanlıca döneminde de benzer biçimlerle kullanılmuştur. Günümüzde hem günlük dilde hem de akademik metinlerde doğru biçimde yazılması önem taşır. Yazım hataları anlam ve güvenilirlik açısından olumsuz sonuçlara yol açabileceğinden, kelimenin doğru biçimi bilinmeli ve uygulanmalıdır.
—
Sources:
[1]: “ISRAR ne demek? anlamı nedir? – kelimeturetme.com”
[2]: “ISRAR Nedir? TDK Sözlük Anlamı – kelimeler.gen.tr”
[3]: “Israr ne demek? Israr nedir? Israr anlamı – nedemek.org”
[4]: “ısrar ne demek? ısrar kelimesinin anlamı nedir?”
[5]: “Sesli Sözlük – ısrar”